ตกขาว คืออะไร?
ตกขาว (Leukorrhea) คือสารคัดหลั่งจากช่องคลอดที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เป็นกลไกของร่างกายที่ช่วยทำความสะอาด ปกป้องช่องคลอดจากการติดเชื้อ และรักษาสมดุลของแบคทีเรียที่มีประโยชน์ การมีตกขาวเป็นเรื่องปกติสำหรับผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์ และลักษณะของตกขาวจะเปลี่ยนไปตามรอบเดือน ฮอร์โมน หรือสุขภาพโดยรวม
ลักษณะของตกขาวปกติ
- สีขาวหรือใส
- ไม่มีกลิ่นหรือมีกลิ่นอ่อนๆ
- มีลักษณะเหนียวหรือเหลว ขึ้นกับช่วงของรอบเดือน
- ไม่มีอาการคัน แสบ หรือปวด
ตกขาว ผิดปกติ เป็นอย่างไร?
แม้ว่าตกขาวจะเป็นเรื่องปกติ แต่หากมีการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติ อาจบ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพได้ เช่น การติดเชื้อรา แบคทีเรีย หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
ลักษณะของตกขาวผิดปกติ
- สีเปลี่ยน เช่น สีเหลือง เขียว เทา หรือมีเลือดปน
- มีกลิ่นเหม็นผิดปกติ เช่น กลิ่นคาวปลา
- มีอาการร่วม เช่น คัน แสบ หรือปวดขณะปัสสาวะ
- ปริมาณตกขาวเพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ
สาเหตุของตกขาวผิดปกติ
- การติดเชื้อรา (Candida Infection)
พบได้บ่อยในผู้หญิง โดยเฉพาะหลังการใช้ยาปฏิชีวนะ หรือในภาวะที่ภูมิคุ้มกันต่ำ ตกขาวจะมีลักษณะขาวข้นคล้ายก้อนนมบูด และคันมากบริเวณช่องคลอด - การติดเชื้อแบคทีเรีย (Bacterial Vaginosis)
เกิดจากการเสียสมดุลของแบคทีเรียในช่องคลอด ทำให้ตกขาวมีกลิ่นคาวแรงและมีสีเทา - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
เช่น หนองในแท้ (Gonorrhea) หรือหนองในเทียม (Chlamydia) ซึ่งทำให้ตกขาวมีลักษณะเหลืองเขียว และปวดแสบขณะปัสสาวะ - การระคายเคืองจากสารเคมี
เช่น สบู่ที่มีความเข้มข้นสูง น้ำยาล้างภายในช่องคลอด หรือการแพ้ถุงยางอนามัย - ภาวะสุขภาพอื่นๆ
เช่น มะเร็งปากมดลูก หรือเบาหวานที่ควบคุมไม่ได้ อาจทำให้ตกขาวผิดปกติได้เช่นกัน
วิธีการดูแลเมื่อมี ตกขาว
- ดูแลความสะอาด: ล้างทำความสะอาดบริเวณภายนอกช่องคลอดด้วยน้ำสะอาดเท่านั้น หลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาที่มีความเป็นกรดด่างสูง
- สวมเสื้อผ้าที่โปร่งสบาย: เลือกกางเกงในผ้าฝ้าย หลีกเลี่ยงการสวมกางเกงรัดแน่นเกินไป
- หลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด: เพราะอาจทำลายแบคทีเรียดีและเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น
- มีพฤติกรรมทางเพศที่ปลอดภัย: ใช้ถุงยางอนามัยและตรวจสุขภาพประจำปี
- รักษาสุขภาพโดยรวม: รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และพักผ่อนเพียงพอ
กางเกงในผ้าฝ้ายแท้
แนวทางการป้องกันตกขาวผิดปกติ
- หลีกเลี่ยงการใช้สบู่หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีน้ำหอม
- เปลี่ยนกางเกงในทุกวัน และซักทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่อ่อนๆ
- หลีกเลี่ยงการนั่งแช่น้ำร้อนหรืออ่างน้ำสาธารณะบ่อยๆ
- รักษาน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติในผู้ป่วยเบาหวาน
- ตรวจสุขภาพภายในประจำปี เพื่อตรวจหาความผิดปกติแต่เนิ่นๆ
คำถามที่พบบ่อย (FAQs)
Q1: ตกขาวมีกลิ่นเหม็นแปลว่าติดเชื้อไหม?
A: ไม่เสมอไป แต่เป็นสัญญาณที่ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัด เช่น การติดเชื้อแบคทีเรียหรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
Q2: มีตกขาวทุกวันผิดปกติไหม?
A: ถ้าตกขาวมีลักษณะใสหรือขาว ไม่มีอาการผิดปกติร่วมด้วย ถือว่าปกติ แต่หากมีการเปลี่ยนแปลง ควรปรึกษาแพทย์
Q3: ใช้น้ำยาล้างภายในช่วยลดตกขาวได้ไหม?
A: ไม่แนะนำ เพราะน้ำยาล้างอาจรบกวนสมดุลแบคทีเรียในช่องคลอด และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
Q4: กินโยเกิร์ตช่วยลดการติดเชื้อในช่องคลอดได้ไหม?
A: มีข้อมูลบางส่วนสนับสนุนว่าจุลินทรีย์ในโยเกิร์ตสามารถช่วยฟื้นฟูสมดุลแบคทีเรียดีได้ แต่ควรใช้ควบคู่กับการดูแลสุขอนามัยที่เหมาะสม
ตกขาวเป็นสัญญาณหนึ่งที่บ่งบอกถึงสุขภาพภายในของผู้หญิง หากคุณสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติ อย่าละเลย ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม เพราะการดูแลสุขภาพช่องคลอดเป็นพื้นฐานที่สำคัญของสุขภาพโดยรวม
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเท่านั้น ไม่ใช่การวินิจฉัยโรคหรือแทนที่คำแนะนำทางการแพทย์